تزریق داخل مفصلی زانو و انواع روش های تزریق

تزریق داخل مفصلی زانو گزینه درمانی مفید و کاربردی برای مشکلات مزمن زانو است. اگر می‌خواهید این تزریق را انجام دهید باید درباره فرآیند و همچنین مزایا و معایب آن آگاهی کامل داشته باشید تا بهترین تصمیم را بگیرید.

تصور کنید احساس درد شدیدی در زانوی خود دارید. با هر حرکت کوچک، انگار تیری زانویتان فرو می‌رود. خوشبختانه، تزریق زانو می‌تواند راه حلی برای کاهش این درد باشد. پزشک با تزریق مواد درمانی به داخل مفصل زانو، به کاهش التهاب و تسکین درد کمک می‌کند.

اما شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چگونه تزریق داخل مفصلی زانو می‌تواند در تشخیص مشکل نیز کمک کننده باشد؟ وقتی محلول تزریق وارد مفصل می‌شود، پزشک می‌تواند واکنش بدن و علائم احتمالی را مشاهده کند که در یافتن ریشه مشکل، کمک‌کننده است.

تزریق داخل مفصلی زانو چیست؟ 

تزریق داخل مفصلی زانو یک روش درمانی است که می‌تواند به کاهش درد و التهاب در این مفصل کمک کند.  در این روش، بهترین متخصص زانو، داروهای ضد التهاب و مسکن را مستقیماً به داخل مفصل زانو تزریق می‌کند. تزریق این داروهای مخصوص به طور مستقیم بر روی منطقه ای که درد می‌کند ویا و ملتهب شده است اثر کند و بتواند التهاب را کاهش داده و از درد جلوگیری کند.

شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چرا نمی‌توان از داروهای خوراکی یا موضعی استفاده کرد؟ در تزریق داخل مفصلی دارو با غلظت بالاتری بر روی مفصل اثر کند و نتایج بهتری را در پی دارد.

البته، مانند هر روش درمانی دیگری، تزریق داخل مفصلی زانو نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد که پزشک شما قبل از شروع درمان، آنها را با شما در میان خواهد گذاشت.

انواع روش های تزریق داخل مفصلی زانو

همانطور که گفتیم مواد مختلفی وجود دارد که می‌توان برای تسکین عارضه های زانو به داخل مفصل تزریق نمود. در ادامه انواع مختلف تزریق داخل مفصلی زانو را بررسی می‌کنیم:

کورتیکواستروئیدها (کورتون)

این داروها از گروه استروئیدهای سنتتیک هستند که خاصیت ضدالتهابی قوی دارند. با تزریق آنها به داخل مفصل زانو، التهاب بافت سینوویال که منجر به تورم و درد می‌شود، کاهش می‌یابد. کورتون‌ها شبیه کورتیزول طبیعی بدن عمل می‌کنند. معمولا از کورتیزون، متیل‌پردنیزولون، تریامسینولون و بتامتازون برای این منظور استفاده می‌شود. این داروها اغلب با بی‌حس‌کننده‌های موضعی مانند لیدوکائین ترکیب می‌شوند تا درد ناشی از تزریق را کاهش دهند. اثرات آن‌ها معمولا از چند هفته تا چند ماه ادامه دارد.

اسید هیالورونیک (مکمل‌های چسبناک)

اسید هیالورونیک یک ماده طبیعی است که در مایع سینوویال مفاصل سالم وجود دارد و به روان‌سازی و روغن‌کاری مفاصل کمک می‌کند. در بیماری آرتروز، این ماده به سرعت تجزیه می‌شود. تزریق آن به داخل مفصل می‌تواند به جایگزینی و افزایش ویسکوزیته مایع مفصلی کمک کند. این امر باعث کاهش اصطکاک، بهبود حرکت مفصل و در نتیجه کاهش درد و التهاب می‌شود. انواع سنتتیک و هیالورونان محلول نیز برای این منظور استفاده می‌شوند. اثرات آن‌ها معمولا تا ۶ ماه می‌ماند.

آسپیراسیون یا آرتروسنتز

این روش به منظور تخلیه مایع اضافی از مفصل انجام می‌شود. در شرایطی مانند آرتروز، روماتوئید آرتریت یا صدمات، ممکن است مایع زیادی در مفصل جمع شود که باعث تورم، محدودیت حرکت و درد می‌شود. آسپیراسیون با خارج کردن این مایع اضافی، به کاهش فوری تورم و درد کمک می‌کند. همچنین اگر مشکوک به عفونت مفصلی باشید، تخلیه مایع برای آزمایش و تشخیص ضروری است. این نوع از تزریق گاهی پس از آسپیراسیون، تزریق کورتون یا اسید هیالورونیک نیز انجام می‌شود.

تزریق داخل مفصلی زانو با چه روش هایی انجام می شود؟

انجام تزریق داخل مفصل زانو یک فرآیند تخصصی است که باید با دقت و مهارت انجام شود. قبل از هر چیز، پزشک با انجام رادیوگرافی از زانوی شما، استخوان‌بندی و ساختار آناتومیکی آن را بررسی می‌کند. این کار به او کمک می‌کند تا بهترین مسیر را برای تزریق انتخاب کند.

برای این تزریق باید روی تخت دراز بکشید و زانویتان را کاملاً باز کنید. پزشک یک بالش نرم را زیر زانویتان قرار می‌دهد تا راحت‌تر باشید. سپس با انگشت شست خود، کشکک (استخوان گرد روی زانو) را آرام تکان می‌دهد و آن را ثابت نگه می‌دارد.

در این لحظه، پزشک ممکن است از یکی از چند روش زیر برای تزریق استفاده کند:

روش فوق جانبی: در این روش، سوزن از زیر کشکک و از طرف بیرونی آن وارد می‌شود و به سمت مرکز زانو هدایت می‌گردد.

روش فوق میانی: در این حالت، سوزن از زیر کشکک اما از طرف داخلی آن وارد شده و به سمت مرکز زانو می‌رود.

روش قدامی جانبی یا میانی: اینجا شما می‌توانید زانویتان را خم کنید. سوزن از جلوی زانو و از کنار تاندون کشکک یا وسط آن وارد می‌شود و با زاویه مناسب به داخل مفصل هدایت می‌شود.

تزریق داخل مفصلی چه مزایایی دارد؟

تزریق داخل مفصلی زانو مزایای قابل‌توجهی برای کسانی دارد که از زانو درد رنج می‌برند. برخی از این مزایا عبارتند از:

• یکی از بزرگترین مزایای این روش، تسکین سریع دردهای آزاردهنده است. با تزریق کورتون یا داروهای ضدالتهاب، درد و التهاب در زانوی شما به سرعت کاهش می‌یابد.
• این تسکین درد نه تنها فوری است، بلکه می‌تواند برای چندین ماه یا حتی بیشتر ماندگاری داشته باشد.
• در برخی موارد، حتی یک بار تزریق کافی است تا علائم زانو درد به طور دائمی از بین بروند.
• برای افرادی که نمی‌توانند از داروهای ضدالتهاب یا مسکن‌های خوراکی استفاده کنند، تزریق داخل مفصلی زانو جایگزین خوبی است.
• با کاهش درد پس از تزریق، شما می‌توانید راحت‌تر یک برنامه فیزیوتراپی را دنبال کنید. ترکیب این دو روش می‌تواند به بهبودی سریعتر و کامل‌تر کمک کند.
• در صورتی که نیاز باشد، تزریق داخل مفصل زانو را می‌توان تا سه بار در سال تکرار کرد، بدون اینکه خطری برای سلامتی داشته باشد.

آیا این تزریق عوارضی دارد؟

مثل هر روش درمانی، تزریق داخل مفصلی زانو نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد که باید از آنها آگاه باشید.

متاسفانه تزریق داخل مفصل زانو در بیشتر مواقع یک درمان دائمی نیست. اثرات آن معمولا تا چند ماه ماندگاری دارد و پس از آن ممکن است علائم دوباره بازگردند.

در مواردی که آرتروز یا التهاب مفصل شدید باشد، ممکن است تزریق چندان موثر واقع نشود.

یکی از عوارض نادر اما جدی، آسیب به تاندون‌ها، اعصاب یا حتی آتروفی (لاغری) عضلات اطراف مفصل است که ناشی از داروهای تزریقی است.

در موارد نادر، عوارضی مانند تغییرات پوستی، اختلالات قاعدگی یا تغییرات سطح قند خون نیز ممکن است رخ دهد.

خوشبختانه در صورت عدم رعایت اصول بهداشتی و استریل، احتمال بسیار کمی وجود دارد که عفونت در مفصل رخ دهد.

کلام آخر

در کل، تزریق داخل مفصلی زانو یک گزینه درمانی موثر و کم‌عارضه برای کنترل دردهای زانو محسوب می‌شود. که خوشبختانه فواید آن مانند کاهش درد، التهاب و بهبود کیفیت زندگی، بسیار بیشتر از خطرات آن است. البته همیشه باید با مشورت پزشک خود در مورد مناسب بودن آن برای شرایطتان، تصمیم نهایی را بگیرید.

سوالات متداول تزریق داخل مفصلی به زانو

چرا تزریق داخل مفصلی انجام می شود؟

تزریق داخل مفصلی زانو برای کاهش التهاب، درد و بهبود عملکرد مفصل در عارضه هایی مانند آرتروز، آسیب دیدگی های مفصلی و بیماری های روماتیسمی انجام می شود.

تزریق داخل مفصلی زانو چگونه انجام می شود؟

ابتدا ناحیه زانو با یک ماده ضدعفونی کننده تمیز می شود. سپس با استفاده از سوزن کوچک، دارو مستقیماً داخل مفصل زانو تزریق می شود.

عوارض احتمالی و مراقبت های پس از تزریق چیست؟

عوارض جانبی تزریق داخل مفصلی شامل تورم موقت، درد و ناراحتی در ناحیه تزریق، تغییر رنگ پوست و حساسیت است. عوارض جدی تر مانند عفونت یا آسیب غضروفی نادر هستند.

پس از تزریق توصیه می شود استراحت کافی، اجتناب از فعالیت شدید برای 24-48 ساعت و کمپرس سرد در صورت تورم یا درد انجام شود.