درد مفصل زانو یکی از شایع ترین علل مراجعه به پزشک است که می تواند زندگی روزمره هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. اگرچه داروها و روش های غیرجراحی می تواند تا حدودی به بهبود علائم کمک کند، اما زمانی فرا می رسد که پزشک تنها راه درمان قطعی را جراحی تعویض مفصل زانو می داند. اما آیا می دانید که این عمل جراحی پیچیده، خود می تواند خطرات و عوارضی را به همراه داشته باشد؟ شاید بهتر باشد پیش از تصمیم گیری، در مورد خطرات احتمالی و گزینه های درمانی با خطر کمتر، آگاهی لازم را کسب کنید. با ما همراه شوید تا به پاسخ سوال ایا عمل تعویض مفصل زانو خطرناک است؟ برسید و با عمل های کم خطرتر زانو آشنا شوید.
عمل جراحی تعویض مفصل زانو
غضروف های نرم و انعطاف پذیری که در انتهای استخوان های مفصل زانو قرار گرفته اند، حرکت زانو را آسان تر و راحت تر می کنند. اما متأسفانه با گذشت زمان و فرسودگی این غضروف ها، اصطکاک مفصل افزایش می یابد. در نهایت استخوان ها ساییده شده و درد شدیدی در ناحیه زانو ایجاد می گردد. در این موارد انجام عمل جراحی تعویض مفصل زانو توسط متخصص ارتوپد، می تواند راهکار مناسبی برای بهبود وضعیت زانو باشد.
عمل جراحی تعویض مفصل زانو یا آرتروپلاستی زانو، یک عمل پیچیده ارتوپدی است که طی آن مفصل زانوی آسیب دیده و فرسوده ، با یک مفصل مصنوعی جایگزین می شود. در این جراحی، برش بزرگی روی زانو ایجاد شده و قسمت های آسیب دیده و فرسوده مفصل با پروتزهای مصنوعی جایگزین می شوند.
این عمل می تواند به دو صورت انجام شود:
- تعویض کامل: تمامی مفصل زانو تعویض می گردد.
- تعویض جزئی: فقط بخشی از مفصل که آسیب دیده تعویض می شود.
در این جراحی انتخاب مناسب ترین نوع پروتز بسیار مهم است. چراکه اگر فرد به پروتز حساسیت نشان دهد، احتمالا نیاز به تکرار عمل وجود دارد. این پروتزها جایگزین قسمت های آسیب دیده مختلف زانو مانند غضروف و … می شوند. اما سوال اصلی اینجاست که آیا این جراحی تنها گزینه درمانی است؟ آیا خطراتی نیز به همراه ندارد؟ با ما در ادامه همراه باشید تا به بررسی این موارد بپردازیم.
ایا عمل تعویض مفصل زانو خطرناک است؟
هرچند عمل جراحی تعویض مفصل زانو می تواند به بهبود قابل توجه علائم و بازگشت عملکرد زانو کمک شایانی نماید، اما همانند هر اقدام تهاجمی دیگری، بدون خطر نیست. از جمله شایع ترین عوارض حین عمل می توان به خونریزی، آسیب به رگ ها و اعصاب اطراف زانو و شکستگی استخوان اشاره کرد. همچنین پس از عمل نیز خطر عفونت در محل برش، لخته شدن خون، آسیب مجدد به پروتز، جابجایی اجزای مصنوعی و حتی شل شدن آنها وجود دارد که نیاز به عمل جراحی مجدد را ایجاب می کند. علاوه بر این، عدم رعایت توصیه های پزشکی پس از عمل نیز می تواند خود عاملی برای بروز عوارض باشد.
به طور کلی، عوارض احتمالی بعد عمل تعویض مفصل زانو عبارتند از:
- عفونت: عفونت در محل جراحی ممکن است رخ دهد و نیاز به درمان دارد که در ادامه به بررسی کامل آن می پردازیم.
- تشکیل لخته خون: تشکیل لخته خون در عروق عمقی پاها یک عارضه جانبی خطرناک است که نیازمند بررسی بیشتر دارد.
- خونریزی: خونریزی در محل جراحی معمولاً وجود دارد، اما خونریزی شدید و نامعمول می تواند نشانه ی مشکل جدی باشد.
- عدم تناسب پروتز: ممکن است پروتز مفصل زانو با بدن واکنش نشان دهد که مشکلاتی مثل عدم تناسب، سفتی یا لغزندگی را در زانو ایجاد می کند.
- واکنش های التهابی: واکنش التهابی در اطراف مفصل زانو همراه با تورم یا درد مفصل از دیگر عوارض جانبی جراحی است.
- عدم تعادل طول پاها: پس از جراحی، ممکن است قد پاها ناهمزمان شوند.
جایگزین هایی برای جراحی تعویض مفصل زانو
اغلب پزشکان پیش از تجویز عمل جراحی تعویض مفصل زانو ابتدا توصیه می کنند روش های درمانی محافظه کارانه تری مانند دارو درمانی و فیزیوتراپی را امتحان نمایید. اگر این روش ها موثر واقع نشده اند، ممکن است پزشک به فکر جایگزین های جراحی با خطر کمتر از تعویض کامل مفصل بیفتد.
از جمله گزینه های جراحی غیر از تعویض مفصل کامل می توان به تزریق پی آرپی، اوزون تراپی، هیالوریک، اگزوزوم تراپی اشاره کرد که در ادامه هریک را بررسی می کنیم:
اوزون درمانی
امروزه روش های درمانی متنوعی برای درمان درد زانو وجود دارد که می توانند بدون نیاز به عمل جراحی، تا حد زیادی درد را کاهش دهند. یکی از مؤثرترین این روش ها، اوزون درمانی است که روشی نوین و محبوب در بیشتر کشور های جهان می باشد. در این روش، پزشک با تزریق گاز اکسیژن، التهاب مفصل آسیب دیده را کاهش داده و باعث بهبودی آن می شود.
اوزون درمانی مانند مصرف داروهای ضدالتهاب عمل می کند، با این تفاوت که فاقد عوارض جانبی است. البته باید توجه داشت که این روش صرفاً برای تسکین درد بوده و درمان قطعی محسوب نمی شود. اگرچه اوزون درمانی روشی ایمن است، اما اثر آن موقتی بوده و احتمال بازگشت مجدد علائم وجود دارد. بنابراین توصیه می شود در کنار آن از سایر روش های درمانی نیز استفاده شود.
تزریق پی آرپی
پی آرپی یکی از محبوب ترین روش های درمان آسیب دیدگی مفصل زانو است که معمولاً نتایج خوبی دارد. این روش برای بهبود وضعیت استخوان، رباط، و مفصل زانو به کار می رود.
پی آرپی نه تنها جایگزین مناسبی برای عمل جراحی است، بلکه می تواند به طور معجزه آسایی آسیب دیدگی مفصل زانو را درمان کند. در این روش، ابتدا مقداری خون از بیمار گرفته می شود. سپس پلاکت های موجود در خون جدا شده و به داخل مفصل زانو تزریق می گردد. این پلاکت ها باعث ترمیم بافت های آسیب دیده مفصل می شوند.
پی آرپی یک روش ترمیمی بوده و برای تسکین درد به کار نمی رود. برای دریافت نتایج بهتر، انجام ۵ تا ۶ جلسه توصیه می شود. این روش منجر به ترمیم غضروف بدون نیاز به جراحی می شود و از عمل جراحی مفصل هم مؤثرتر است، زیرا مفصل طبیعی فرد برداشته نمی شود. خوشبختانه برخی بیماران پس از چند ماه تزریق، غضروف زانویشان به طور کامل بهبودیافته است.
اگزوزوم تراپی
اگزوزوم ها وسیله ای برای ارتباط بین سلولی و انتقال اطلاعات هستند. اگزوزوم درمانی یکی از جدیدترین روش های درمان بیماری های مفصلی و عضلانی است و جایگزین مناسبی برای عمل های سنگین جراحی و مصرف طولانی مدت داروها به شمار می رود. با استفاده از این روش می توان مفاصل و استخوان های آسیب دیده را ترمیم کرد. اگزوزوم ها با کمک سلول های بنیادی باعث تکثیر سریع تر سلول ها در نواحی آسیب دیده شده و مفاصل را در مدت زمان کوتاهی به وضعیت اولیه بازمی گردانند.
