تعویض زانو یک روش جراحی است که باعث کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی در بسیاری از بیماران مبتلا به آرتریت شدید زانو می شود. معمولاً بیماران پس از درمان های غیرجراحی (مانند داروهای ضد التهابی اصلاح کننده فعالیت یا تزریق مفصل زانو) که نتوانسته اند علائم آرتروز را تسکین دهند، تحت این جراحی قرار می گیرند. از یک جراحی کم تهاجمی نسبت به جایگزینی کامل زانو سنتی استفاده می کند. این نوع جراحی معمولاً به ابزار خاصی نیاز دارد تا تیم جراحی بتواند از طریق برش کوچکتر عمل را ببیند و انجام دهد.
روش جدید تعویض مفصل زانو، جراحی سرپایی تعویض مفصل زانو است که از نتایج آن میتوان به هزینه کمتر، نتایج بهتر،برش کوتاهتر و تسریع بهبودی اشاره کرد.
در تعویض زانو به روش کم‌تهاجم، روش جراحی مشابه است اما برش کمتری در بافت اطراف زانو ایجاد میشود. ایمپلنت‌های مصنوعی مورد استفاده همان ایمپلنت‌هایی است که برای تعویض زانو به روش سنتی استفاده میشود. اما برای آماده سازی استخوان ران و درشت نی و قرار دادن ایمپلنت‌ها از ابزارهای جراحی با طراحی ویژه استفاده میشود. یک برش کوچکتر معمولاً ۴ تا ۶ اینچ باعث ایجاد اختلال کمتری در بافت میشود.
در چه صورت نیاز به تعویض زانو خواهیم داشت؟
اگر آسیب قابل توجهی به مفصل زانو دارید، ممکن است نیاز به تعویض زانو داشته باشید. انواع مختلف شرایط پزشکی می تواند به این مفصل آسیب برساند، مانند:
- استئوآرتریت (شایع ترین)
- روماتیسم مفصلی
- استئونکروز
- آسیب یا شکستگی مفصل زانو
- تومور استخوان در مفصل زانو
این آسیب ممکن است بسیار دردناک باشد و فعالیت های عادی شما را محدود کند. این روش ممکن است به کاهش درد، بهبود تحرک مفصل و کیفیت زندگی شما کمک کند. معمولاً، پزشکان تنها زمانی تعویض کامل زانو را توصیه می‌کنند که پس از استفاده از درمان‌های محافظه‌کارانه‌تر، مانند داروهای ضد درد همچنان مشکلات قابل توجهی داشته باشید.
با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات تعویض زانو با حداقل تهاجم به جای تعویض کامل زانو سنتی صحبت کنید. جراحی زانو با حداقل تهاجمی از برش کوچکتری نسبت به جایگزینی سنتی زانو استفاده می کند، بنابراین ممکن است منجر به درد کمتر و کاهش زمان بهبودی شود. اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا این روش منجر به افزایش خطر عوارض خاص می شود یا خیر.
در برخی موارد، ممکن است گزینه‌های جراحی دیگری مانند کوتاه کردن استخوان یا تعویض جزئی زانو داشته باشید. با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای همه گزینه های خود صحبت کنید.
روش های جراحی تعویض زانو به چه شکل است؟
به طور کلی دو روش برای جایگزینی کامل زانو وجود دارد: روش سنتی و روش جدیدتر کم تهاجمی (که گاهی اوقات به آن حفظ عضله چهار سر ران می گویند)
جایگزینی کامل زانو مفصل با استفاده از برشی که معمولاً 8 تا 10 اینچ طول دارد در جلوی زانو وارد میشود. تاندون ویا عضله چهارسر ران وارد شده و کاسه زانو از مسیر خارج می شود تا جراح بتواند داخل زانو را به طور کامل و واضح ببیند. بازگرداندن دامنه حرکتی و قدرت چهار سر ران بزرگترین بخش توانبخشی بیمار پس از جراحی است. این روش برای بیش از سه دهه با نتایج عالی استفاده شده است.
یک بستری 3 تا 5 روزه در بیمارستان دارد. دوره نقاهت (که طی آن بیمار با واکر یا عصا راه می رود) معمولاً از یک تا سه ماه طول می کشد. اکثریت بیماران پس از بهبودی کامل از تعویض کامل زانو، تسکین قابل توجه یا کامل علائم آرتریت خود را گزارش می دهند.
جایگزینی زانو با کم تهاجمی بدون عضله چهارسر ران یک تکنیک جراحی جدید است که به جراحان این امکان را می دهد تا با استفاده از روش جراحی که از ضربه به عضله چهار سر ران جلوگیری می کند،ایمپلنت های تعویض زانو را از طریق یک برش کوتاه تر وارد کنند .تعویض کامل زانو با حداقل تهاجمی اغلب تحت بیهوشی عمومی یا نخاعی انجام می شود.
مهمترین گروه عضلانی اطراف زانو این روش جدید که گاهی اوقات جایگزینی زانو با حفظ عصا نامیده می شود، از برشی استفاده می کند که معمولاً فقط 3-4 اینچ طول دارد و زمان بهبودی بسیار سریعتر است – اغلب به بیماران اجازه می دهد تا با عصا در عرض چند دقیقه راه بروند. هفته های جراحی یا حتی زودتر ماهیت کمتر آسیب زا رویکرد جراحی همچنین ممکن است درد پس از عمل را کاهش دهد و نیاز به توانبخشی و درمان را در مقایسه با رویکردهای سنتی‌تر کاهش دهد.
تعویض مفصل دوطرفه زانو
تعویض مفصل دوطرفه زانو (Bilateral Total Knee Arthroplasty) یک روش جراحی است که در برخی موارد می‌تواند برای بیماران با بیماری‌های مختلف مفید باشد، اما ب سته به شرایط مختلف، ممکن است برای همه بیماران مناسب نباشد. برخی از بیماری‌ها و شرایطی که ممکن است نیاز به جراحی تعویض مفصل دوطرفه زانو داشته باشند عبارتند از:
– آرتروز شدید در هر دو مفصل زانو که با درمان‌های دیگر بهبود نیابد.
– تشدید درد و سختی حرکت در هر دو مفصل زانو که تاثیرات منفی جدی بر روی کیفیت زندگی بیمار داشته باشد.
– آسیب به مفصل زانو ناشی از تروما یا شکستگی که منجر به آسیب دائمی به مفصل شده باشد.
– بیماری‌های التهابی مفصل مانند روماتوئید آرتریت و آرتریت گوترینووا.
ممکن است این فهرست کامل نباشد و بسته به شرایط هر بیمار، پزشک معالج ممکن است به جراحی تعویض مفصل دوطرفه زانو روی بیاورد یا نه. به هر حال، تصمیم نهایی در مورد انجام این عمل باید توسط پزشک معالج گرفته شود و بیمار باید در مورد جزئیات و مزایا و معایب این روش جراحی مطلع شود.
خطرات تعویض کامل زانو چیست؟
در حالی که فهرست کلی عوارض ممکن است طولانی به نظر برسد، فرکانس کلی عوارض عمده به دنبال تعویض کامل زانو معمولاً کمتر از 5 درصد است. مطالعات اولیه روی این روش، هیچ افزایشی را در خطر جراحی یا پزشکی با این روش در مقایسه با آرتروپلاستی کامل زانو نشان نداده است. عوارض احتمالی جراحی عبارتند از:
- لخته شدن خون
- عفونت
- خونریزی بیش از حد
- آسیب به اعصاب مجاور
- شل شدن اجزای زانو
- حرکت محدود زانو
خطر لخته شدن خون پس از جراحی تعویض مفصل زانو افزایش می یابد. برای جلوگیری از این عارضه، ممکن است لازم باشد:
- زود حرکت کنید
- فشار وارد کنید. هم در حین و هم بعد از جراحی، ممکن است از جوراب های کشسان روی ساق پا استفاده کنید.
- داروهای رقیق کننده خون مصرف کنید.
- یک فیزیوتراپ می تواند به شما نشان دهد که چگونه زانوی جدید خود را ورزش دهید. پس از خروج از بیمارستان،فیزیوتراپی را در خانه یا در یک مرکز ادامه خواهید داد.
آمادگی های لازم قبل از عمل جراحی تعویض کامل زانو
پزشک خود در جریان همه داروهایی که مصرف می کنید، از جمله:
- تمام داروهای تجویزی
- داروهای بدون نسخه مانند آسپرین یا ایبوپروفن
- مواد مخدر خیابانی
- گیاهان، ویتامین ها و سایر مکمل ها قرار دهید.
- اگر سیگار می کشید، سعی کنید قبل از جراحی آن را ترک کنید.
- بعد از نیمه شب شب قبل از عمل، چیزی نخورید یا ننوشید.
- قبل از عمل برای شما درخواست آزمایشات و انواع مختلف عکس های رادیولوژی میشود.
بعد از تعویض کامل زانو چه اتفاقی می افتد؟
ممکن است بعد از عمل درد قابل توجهی در اطراف برش خود داشته باشید، اما داروهای مسکن به تسکین درد شما کمک کنند. شما باید بتوانید هر چه سریع تر به یک رژیم غذایی عادی برگردید.
ممکن است لازم باشد برای چند روز یا چند هفته از واکر یا عصا استفاده کنید. یک فیزیوتراپ می تواند به شما کمک کند دامنه حرکتی و قدرت خود را حفظ کنید
ممکن است مقداری مایع در محل برش تخلیه شود. این طبیعی است. در صورت افزایش قرمزی، تورم یا تخلیه در محل برش فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر تب شدید، لرز یا درد شدیدی دارید که بهبود نمی یابد، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
چه مدت بعد از عمل بهبودی حاصل میشود ؟
هیچ دو بیمار شبیه هم نیستند و بهبودی بر اساس پیچیدگی بازسازی زانو و آمادگی جسمانی و سطح انگیزه بیمار تا حدودی متفاوت است.
اکثر بیماران یک یا دو روز پس از جراحی حداقل 90 درجه حرکت (خم کردن زانو به زاویه قائمه) را بدست می آورند و حفظ می کنند و اکثر بیماران در نهایت بیش از 110 درجه حرکت زانو دارند.
اکثر بیماران می توانند تا حدود 4 هفته به مشاغل بی تحرک (میز) بازگردند. بازگشت به انواع شغل های فیزیکی بیشتر باید به صورت موردی مورد بررسی قرار گیرد.
اگر حمایت شود و تمرینات فیزیوتراپی را مرتب انجام دهد, خودش می‌تواند به‌راحتی در پایان هفته‌ی دوم واکر و عصا را کنار بگذارد.
