جراحی تعویض مفصل برای درمان آسیب دیدگی و عوارض و بیماریهای زانو انجام میشود. این جراحی درد و ناراحتی در ناحیه زانو را کاهش میدهد و راه رفتن و حرکت دادن زانو را برایتان راحت تر میکند. اما مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو در روند بهبودی بعد از جراحی تاثیر بسیار زیادی دارد.
جراحی تعویض مفصل زانو ممکن است به دلایل مختلفی انجام شود. هدف از این جراحی، بهبود درد زانو و محدودیتهای حرکتی ناشی از آن است. طی این جراحی، مفصل آسیب دیده زانو با مفصل مصنوعی جایگزین میشود. جراحی تعویض مفصل زانو معمولا برای موارد زیر کاربرد دارد:
- آرتروز زانو
- روماتیسم مفصلی زانو
- وارد شدن ضربه به زانو
- آسیبهای ورزشی زانو
- درد شدید و خشکی زانو
مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو
بعد از جراحی تعویض مفصل زانو، احتمالا یک تا دو روز در بیمارستان بستری هستید. پس از به هوش آمدن و از بین رفتن اثر بی حسی در بیمارستان، فیزیوتراپ به شما کمک میکند تا به آرامیحرکت کنید و در صورت امکان چند قدم بردارید. حرکت کردن بعد از این جراحی بسیار مهم است، زیرا هرچه بیشتر از مفصل جدید خود استفاده کنید، زود تر بهبود خواهید یافت.
بعد از مرخص شدن از بیمارستان
بعد از جراحی، معمولا تا 6 هفته قادر به رانندگی نخواهید بود؛ بنابراین بهتر است برای برگشتن به خانه با شخص دیگری هماهنگ کنید. همچنین برای انجام کارهای روز مره مانند آشپزی به کمک دیگران نیاز خواهید داشت. برای کاهش درد در روزهای اول پس از جراحی، لازم است تا طبق تجویز پزشک از داروهای مسکن استفاده کنید. معمولا تا 6 هفته زمان میبرد تا بتوانید به فعالیتهای عادی و روزمره خود باز گردید. در این مدت باید با پزشک خود در ارتباط باشید و تمرینهای ورزشی را طبق گفته پزشک در منزل انجام دهید و مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو را به خوبی رعایت کنید.
راه رفتن بعد از تعویض مفصل زانو
به اندازه ای که میتوانید، حداقل 2 الی 3 بار در روز پیاده روی کنید و سعی کنید هر بار مقدار بیشتری راه بروید. در هفتههای اول بعد از جراحی، باید با کمک عصا یا واکر راه بروید. وقتی احساس کردید که دیگر به عصا نیاز ندارید، میتوانید آن را به مرور کنار بگذارید. سعی کنید در هنگام راه رفتن، به مرور زانو را کامل صاف کنید تا انعطاف پذیری زانو بهبود یابد. راه رفتن بعد از جراحی به شما کمک میکند تا با سرعت بیشتری دوران بهبودی را سپری کنید.
کاهش درد بعد از جراحی تعویض مفصل زانو
درد زانو در دوران بهبودی تا حدی طبیعی است و برای کاهش آن باید مسکن مصرف کنید که معمولاً در ابتدا از داروهای قوی تر استفاده میشود.
جراحی تعویض مفصل زانو به منظور کاهش درد انجام میشود و اگر بعد از جراحی درد طولانی مدت و شدیدی را احساس کنید باید حتما از طریق پزشک، علت درد را پیگیری کند. برای کنترل درد بعد از جراحی تعویض مفصل زانو، پزشک معمولا از داروهای مسکن مخصوص استفاده میکند. برخی بیماران ممکن است تا 6 هفته بعد از جراحی به استفاده از مسکن نیاز داشته باشند.
راهکارهای زیر ممکن است در مدیریت درد به شما کمک کنند:
- روزانه چند دقیقه را به پیاده روی اختصاص دهید
- بعد از فعالیت، دراز بکشید و روی زانو خود کمپرس سرد قرار دهید. این کار به کاهش التهاب کمک میکند.
- چند بار در طول روی از کمپرس سرد استفاده کنید
- داروهای خود را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید
نحوه خوابیدن بعد از جراحی تعویض مفصل زانو
بهترین نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو، طاق باز و از و روی کمر است. در این وضعیت، خون بیشتری به پاهای شما میرسد. همچنین میتوانید یک بالشت زیر پاهای خود قرار دهید. سعی کنید تا حد ممکن پای خود را صاف نگه دارید. اگر به پهلو میخوابید، سعی کنید پای خود را صاف نگه دارید، زیرا خم شدن پا میتواند با درد و ناراحتی همراه باشد. از خوابیدن روی شکم هم حتما خودداری کنید.
فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل زانو
فیزیوتراپی از مهم ترین مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو است و از زمانی که در بیمارستان بیدار میشوید شروع میشود. زمانی که هنوز در بیمارستان هستید، فیزیوتراپیست دامنه حرکتی شما را بررسی میکند و به شما کمک میکند تا حرکت کنید.
پس از مرخص شدن از بیمارستان هم، فیزیوتراپی همچنان ادامه خواهد داشت. فیزیوتراپ با آموزش ورزش برای تقویت مفصل زانو و با استفاده از تکنیکهای فیزیوتراپی به شما کمک میکند تا بتوانید در منزل روند بهبودی خود را طی کنید. فیزیوتراپی دامنه حرکتی شما را افزایش میدهد، بهبودی را سرعت میبخشد و به شما کمک میکند تا توانایی حرکتی خود را بازیابید. مدت زمان فیزیوتراپی بعد از جراحی به بدن هر فرد بستگی دارد.
بعد از جراحی تعویض مفصل زانو، مراقبت های پس از عمل بسیار مهم است. شما باید به دستورات پزشک و فیزیوتراپ خود به دقت عمل کنید تا روند بهبودی به خوبی پیش برود. استراحت کافی، مصرف داروها طبق تجویز، انجام تمرینات توانبخشی و مراقبت از زخم جراحی از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، رعایت رژیم غذایی مناسب و پرهیز از فعالیتهای سنگین به بهبود سریعتر شما کمک خواهد کرد.
نکات مهم بعد از جراحی تعویض مفصل زانو
در ادامه مهم ترین نکات و مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو برای شما بیان میکنیم:
- استراحت کافی داشته باشید، اما تحرک را هم فراموش نکنید.
- داروهای تجویز شده را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
- از یخ برای کاهش تورم و درد استفاده کنید.
- تمرینات توانبخشی را طبق برنامه فیزیوتراپ انجام دهید.
- از زخم جراحی به خوبی مراقبت کنید و آن را تمیز و خشک نگه دارید.
- از وسایل کمکی مانند عصا یا واکر استفاده کنید.
- رژیم غذایی سالم و مقوی داشته باشید.
- از نشستن طولانی مدت و ایستادن زیاد خودداری کنید.
- از رانندگی تا زمانی که پزشک اجازه نداده، پرهیز کنید.
- از فعالیتهای سنگین و ورزشهای پرفشار خودداری کنید.
- در صورت بروز علائم غیرعادی مانند تب یا درد شدید، با پزشک تماس بگیرید.
اهمیت رعایت مراقبت های بعد از جراحی
رعایت مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو بسیار مهم است و نقش خیلی مهمی در بهبودی شما دارد. با پیروی از دستورات پزشک و انجام مراقبت های صحیح، میتوانید روند بهبودی را سریع تر کرده و به نتیجه خوبی از جراحی دست یابید. این مراقبت ها به کاهش درد، جلوگیری از عفونت، بهبود عملکرد مفصل و بازگشت سریعتر به زندگی عادی کمک میکنند.
از سوی دیگر، عدم رعایت این مراقبت ها ممکن است عواقب جدی به همراه داشته باشد و عوارضی مانند عفونت زخم، تأخیر در بهبودی، درد مزمن، محدودیت حرکتی مفصل و حتی نیاز به جراحی مجدد به وجود اید. همچنین، عدم انجام تمرینات توانبخشی میتواند باعث ضعف عضلانی و سفتی مفصل میشود.
کلام آخر
در کنار انتخاب بهترین جراح زانو، مراقبت های بعد از تعویض مفصل زانو در جلوگیری از عوارض بعد از جراحی بسیار مهم است؛ بنابراین بعد از عمل، تمام نکات مراقبتی را از جراح خود بپرسید و تمام مراقبت های لازم را رعایت کنید.
سوالات متداول
چه زمانی میتوانم فعالیتهای روزمره را انجام داد؟
بازگشت به کار و فعالیتهای عادی پس از جراحی تعویض مفصل زانو به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع شغل شما و سرعت بهبودیتان. معمولاً برای مشاغل دفتری و کم تحرک، میتوانید پس از 4 تا 6 هفته به کار برگردید. اما برای مشاغلی که نیاز به ایستادن طولانی یا فعالیت فیزیکی دارند، ممکن است 3 ماه یا بیشتر زمان لازم باشد. بازگشت به فعالیتهای روزمره نیز تدریجی خواهد بود و بستگی به میزان رعایت مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو دارد.
چه نوع ورزشهایی را میتوانم پس از بهبودی انجام دهم؟
پس از بهبودی کامل، میتوانید بسیاری از فعالیتهای ورزشی را از سر بگیرید، اما باید از ورزشهای کم فشار شروع کنید مثل شنا، دوچرخهسواری، پیادهروی و گلف. این فعالیتها بدون اینکه فشار زیادی به مفصل وارد کنند، به تقویت عضلات اطراف زانو کمک میکنند.
چگونه میتوانم از عفونت پس از جراحی جلوگیری کنم؟
برای جلوگیری از عفونت پس از جراحی تعویض مفصل زانو، رعایت مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو و پانسمان تمیز محل جراحی بسیار اهمیت دارد. محل جراحی را طبق دستور پزشک تمیز و خشک نگه دارید و از دستکاری یا خاراندن محل زخم خودداری کنید. دستهای خود را مرتباً بشویید، به خصوص قبل از تعویض پانسمان. علائم عفونت مانند قرمزی، تورم، ترشح یا تب را جدی بگیرید و فوراً به پزشک اطلاع دهید. همچنین، آنتیبیوتیکهای تجویز شده را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
آیا نیاز به رژیم غذایی خاصی پس از جراحی دارم؟
گرچه رژیم غذایی خاصی پس از جراحی تعویض مفصل زانو تجویز نمیشود، اما تغذیه مناسب نقش مهمی دارد. مصرف غذاهای سرشار از پروتئین مانند گوشت کم چرب، ماهی، تخم مرغ و لبنیات به ترمیم بافتها کمک میکند. مواد غذایی غنی از ویتامین C و D نیز برای تقویت سیستم ایمنی و سلامت استخوانها مفید هستند. مصرف میوهها و سبزیجات تازه، غلات کامل و آب کافی را هم در برنامه غذایی خود بگنجانید و از مصرف زیاد قند و چربیهای اشباع پرهیز کنید، زیرا میتوانند التهاب را افزایش دهند.
