یکی از عارضه هایی که در ناحیه زانو ممکن است به وجود آید آب آوردن زانو است که ممکن است سلامت زانو را به خطر اندازد. درمان به موقع این مشکل بسیار مهم است زیرا ممکن است به مرور زمان عوارض جبران ناپذیری برای فرد به وجود آید که دیگر درمان آن به این راحتی امکان پذیر نباشد. در این مقاله می خواهیم اطلاعاتی در رابطه با آب آوردن زانو در اختیار شما بگذاریم. با ما همراه باشید.
آب آوردن زانو چیست؟
طبق گفته های متخصصان زمانی که زانو در اثر ابتلا به بیماری های مفصلی و یا وارد شدن ضربات شدید به آن، به شکل محسوسی متورم شود، زانو دچار افیوژن شده و یا به اصطلاح آب آورده است. هنگامی که سلول های سینوویال زانو تحریک شوند، شروع به ترشح مقدار قابل توجهی از مایع مفصلی می کنند. این مایع تولید شده، در زانو جمع و متورم می شود که گاهی با درد و گاهی نیز بدون درد بروز می کند؛ اما به طور کلی خم کردن زانو در این شرایط، عملی دشوار محسوب می شود. جالب است بدانید مستعدترین نقطه زانو که در اولین فرصت متورم می شود، قسمت بالای کشکک است.
عوامل خطر در بروز آب آوردن زانو
عوامل مختلف و بسیاری هستند که احتمال ابتلا به آب آوردن زانو را در فرد افزایش می دهد. برخی از مهم ترین آن ها عبارت است از:
- سن: یکی از مهم ترین عامل هایی که احتمال ابتلا به این عارضه را در فرد افزایش می دهد سن است. احتمال بروز این مشکل در افراد با سنین بالا بیشتر است. همچنین به صورت میانگین می توان گفت که میزان تجمع مایع مفصلی درافراد بالای 50 سال بیشتر است.
- ورزش: برخی ورزش های پر فشار که باعث می شود بازیکن مرتبا جهت حرکت خود را تغییر دهند مانند فوتبال یا بیسبال، احتمال ابتلا به این عارضه را در فرد افزایش می دهد.
- افزایش وزن: از دیگر عواملی که احتمال ابتلا به این عارضه را دراشخاص بیشتر می کند چاقی یا اضافه وزن بیش از حد است.
علل آب آوردن زانو
آب آوردن زانو می تواند دلایل مختلفی داشته باشد اما مهم ترین و تاثیرگذارترین آن ها مربوط به بیماری های مفصلی مانند آرتروز زانو، روماتیسم، ساییدگی و ورود ضربات شدید به زانو است. همچنین بروز عفونت در زانو، نقرس کاذب و پدیدار شدن تومورها و کیست ها در زانو می توانند باعث تورم و آب آوردن آن شود.
آسیب های ورزشی یکی دیگر از شایع ترین دلایل آب آوردن زانو هستند. فشارها و ضربات وارد شده به زانو در حین فعالیت های ورزشی مانند فوتبال، بسکتبال، والیبال و غیره می تواند باعث آسیب به بافت ها و رباط های زانو شود. این آسیب ها اغلب هنگام پرش، دویدن، ضربه خوردن یا فرود اشتباه رخ می دهد. علاوه بر این ها زمانی که ضربه شدیدی به زانو وارد شود امکان پاره شدن منیسک یا رباط صلیبی وجود دارد که معمولا با خونریزی همراه است، این خونریزی اگر در مفصل زانو جمع گردد بسیار دردناک می شود و به مرور زمان و در صورتی که بهبودی صورت نگیرد، درد بیمار کم می شود اما زانو از حالت پایدار خارج شده و با کوچک ترین حرکتی پیچ می خورد. این پیچ خوردن زانو پس از چند ساعت موجب ورم کردن و آب آوردن آن می گردد.
به طور کلی علل اصلی آب آوردن زانو عبارتند از:
- آسیب های ناشی از فعالیت های ورزشی مانند فوتبال، بسکتبال، والیبال و غیره
- التهاب مفصل زانو ناشی از عفونت، آرتریت، بیماری های التهابی مفاصل و غیره
- آرتریت، شایع ترین نوع التهاب
- پارگی یا صدمه به منیسک های زانو
- کشیدگی یا پارگی رباط های زانو
- مشکلات ساختاری زانو مانند زانوی پرانتزی، لق زانویی و غیره
- اضافه وزن و ایجاد فشار بیش از حد بر روی مفصل زانو
علائم آب آوردن زانو
آب آوردن زانو علائم بسیاری دارد. در صورت مشاهده هر کدام آن ها لازم است حتما به بهترین متخصص ارتوپدو جراح زانو مراجعه کنید. برخی از مهم ترین این عوارض عبارتند از:
- حساسیت نسبت به لمس کردن در ناحیه آسیب دیده
- تورم و بزرگ شدن زانو بیش از حد معمول
- مشکل در صاف کردن زانو ها
- پف کردن و قرمزی یک زانو
- احساس درد و سفتی زانو در صورت قرار دادن شیء سنگین روی آن
- بروز کبودی در زانو
- مشاهده تورم در قسمت کشکک زانو؛ به نحوی که با اعمال فشار روی آن بالا و پایین برود.
- دشواری در حرکت دهی زانو و احساس خشکی در آن
تمامی موارد فوق می توانند حین راه رفتن و حتی نشستن، خود را نشان دهند و موجب ایجاد احساس درد شود.
روش های تشخیص آب آوردن زانو
روش های زیادی برای تشخیص این عارضه وجود دارد اما لازم به ذکر است که برای تشخیص این بیماری در صورت علائم ذکر شده حتما به متخصص ارتودپد مراجعه کنید. برخی از رایج ترین روش های تشخیص این بیماری شامل موارد زیر می شود:
عکسبرداری یا رادیوگرافی
یکی از رایج ترین روش های تشخیص این بیماری عکسبرداری یا رادیوگرافی است. با انجام این نوع عکسبرداری متخصص ارتوپدی می تواند ساختار داخلی زانو را مشاهده کند و از آن طریق تشخیص دهد که آیا به این عارضه مبتلا شده اید یا خیر.
ام آر آی
این روش، زمانی بسیار کاربرد دارد که تمام روش های تشخیصی جوابگو نباشند. پزشک پس از بررسی و انجام رو های دیگر اگر به صورت قطع به این نتیجه نرسد که آیا دچار آب آوردن زانو شده اید یا خیر از اسکن ام آر آی استفاده می کند. با استفاده از این دستگاه ساختار داخلی زانو به طور کامل قابل مشاهده است.
اولتراسوند و اشعه ایکس
با انجام این روش می توان احتمال بروز آسیب های وارد شده به زانو و رباط را مشخص کرد. همچنین تصاویری که از دستگاه های مخصوص اشعه ایکس به دست می آید می تواند میزان آسیب وارد شده به زانو را نشان دهد.
آزمایش خون
از دیگر روش هایی که با استفاده از آن می توان تشخیص داد که آیا زانو دچار آسیب شده است یا خیر انجام آزمایش خون است. البته با استفاده آزمایش خون می توان عوارضی احتمالی مانند: میزان التهاب موجود، میزان عفونتی که ممکن است فرد دچار آن شود، احتمال ابتلا به خونریزی در ناحیه زانو و … را بررسی کرد.
روش های درمان آب آوردن زانو
روش های متعددی برای درمان آب آوردن زانو وجود دارد که بسته به شدت آسیب و علت ایجاد آن، پزشک معالج روش مناسب را تجویز می کند. اولین قدم در درمان آب آوردن زانو، استراحت و عدم ایجاد فشار بیش از اندازه به روی مفصل زانو است. در این راستا باید با قرار دادن بالشتک زیر زانو و بالا بردن پا، فشار را از روی مفصل خود بدارید. همچنین توصیه می کنیم از وسایل کمکی مثل عصا استفاده کنید و فعالیت هایی که باعث می شوند بار اضافه ای روی زانو وارد شود، را انجام ندهید.
کمپرس سرد نیز برای کاهش درد و التهاب بسیار موثر است. به طوری که قرار دادن یخ روی زانو به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در روز، التهاب و درد را کاهش می دهد. علاوه بر این ها داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن هم برای تسکین درد و التهاب به کار می روند.همچنین در موارد شدیدتر، تزریق کورتن به داخل مفصل نیز تجویز می شود.
فیزیوتراپی و ورزش های توانبخشی نیز از دیگر روش های درمان آب آوردن زانو است که برای تقویت عضلات اطراف زانو و بازگرداندن دامنه حرکتی آن بسیار موثر است. در نهایت اگر روش های غیرجراحی جواب نداد، جراحی آرتروسکوپی برای ترمیم رباط ها و منیسک های آسیب دیده زانو در نظر گرفته می شود.
به طور کلی روش های درمانی برای آب آوردن زانو شامل موارد زیر می شود:
- استراحت دادن به مفصل زانو و خودداری از انجام فعالیت هایی که بار اضافی به زانو وارد می کنند.
- قرار دادن کمپرس یخ روی زانو به مدت 15-20 دقیقه در روز
- داروهای ضدالتهاب مثل ایبوپروفن برای تسکین درد و التهاب
- در موارد شدیدتر، تزریق استروئیدهای ضدالتهاب به داخل مفصل
- ورزش های توانبخشی و فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و بهبود دامنه حرکتی
- در صورت عدم جواب درمان های غیرجراحی، انجام جراحی آرتروسکوپی
عدم درمان زانوی متورم و آب آورده چه عواقبی دارد؟
در صورتی که آب آوردن زانو نادیده گرفته شود و اقدامی برای درمان آن صورت نگیرد، می تواند خطرات جدی در پی داشته باشد. یکی از آن ها افزایش وزن است. با افزایش وزن، فشار روی زانو بیشتر می شود و در نتیجه ساییدگی مفصل زانو نیز افزایش می یابد. اگر زانوی متورم و آب آورده درمان نشود، التهاب و درد بیشتر شده و با گذشت زمان آسیب های بیشتری به غضروف ها، رباط ها و استخوان های زانو وارد می شود. در نتیجه، فرد دچار محدودیت حرکتی و درد مزمن زانو خواهد شد که انجام فعالیت های روزمره مثل راه رفتن، نشستن و بلند شدن را دشوار می سازد. همچنین مفصل آسیب دیده مستعد ابتلا به آرتروز و فرسایش زودرس غضروف خواهد بود. در موارد شدید نیز ممکن است ناچار به استفاده از عصا یا ویلچر شوید. همچنین ممکن است با تشدید این بیماری مجبور به انجام جراحی های پیچیده مفصل زانو شوید.
همچنین مطالعه کنید: درمان کیست منیسک زانو
به طور کلی اقدام نکردن برای درمان این عارضه می تواند مشکلات مفصلی جدی تری را به دنبال داشته باشد. بنابراین بهتر است در صورت مشاهده هر یک از علائم مربوطه، به بهترین متخصص ارتوپد مراجعه نمایید و قبل از دیر شدن، مانع پیشرفت بیماری شوید.
پیشگیری از آب آوردن مجدد زانو
برای پیشگیری از آب آوردن مجدد زانو، اول از همه باید الگوی حرکتی و وضعیت بدن را اصلاح کنید. در این راستا استفاده از کفش های مناسب ورزشی، جلوگیری از اضافه وزن، تقویت عضلات اطراف زانو با ورزش هایی مثل دوچرخه سواری و شنا می تواند بسیار کمک کننده باشد. همچنین اجتناب از انجام حرکات ناگهانی و پرش های شدید در فعالیت های ورزشی، خطر آسیب مجدد را کاهش می دهد.
پس از آب آوردن زانو، حتماً باید دوره کامل فیزیوتراپی و توانبخشی را طی کنید تا عضلاتتان تقویت شوند. همچنین پرهیز از بازگشت زودهنگام به فعالیت های ورزشی پرتحرک، بهبودی کامل را تضمین می کند. علاوه بر این ها، بانداژ کردن مفصل زانو قبل از فعالیت های شدید ورزشی و استفاده از زانوبندهای مخصوص، احتمال آسیب و آب آوردن مجدد را کاهش می دهد.
کلام پایانی
لازم به ذکر است که عدم درمان به موقع آب آوردن زانو می تواند مشکلات حادی برای بیماران به وجود بیاورد. همچنین ممکن است برخی از افراد با مشاهده علائم خفیف آن، اقدام به خوددرمانی کنند و علائمی به مراتب وخیم تر در آن ها هویدا شود. از همین رو توصیه می کنیم با تحقیق و آگاهی کامل، بهترین متخصص ارتوپد را بیابید تا با انتخاب روشی مناسب، روند درمان شما آغاز گردد.
سوالات متداول
علائم آب آوردن زانو چیست؟
علائم اصلی آب آوردن زانو عبارتند از: درد در ناحیه زانو، تورم و قرمزی مفصل، احساس گرما و سوزش در زانو، محدودیت حرکت و خشکی مفصل، صداهای مفصلی مثل ترق ترق، لنگیدن هنگام راه رفتن.
علل آب آوردن زانو چیست؟
شایع ترین علل عبارتند از -1 :آسیب های ورزشی -2 التهاب مفصلی -3 آرتریت -4 آسیب رباط ها -5 نقص ساختاری زانو مثل زانوی پرانتزی
چگونه می توان از آب آوردن زانو جلوگیری کرد؟
رعایت نکاتی مثل انجام حرکات کششی و تقویت عضلات قبل از ورزش، استفاده از تجهیزات مناسب ورزشی، جلوگیری از اضافه وزن، پرهیز از ضربات و حرکات ناگهانی، می تواند از آب آوردن زانو جلوگیری کند.
درمان های آب آوردن زانو چیست؟
استراحت، کمپرس سرد، مصرف داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی، تزریق داخل مفصلی کورتن، ورزش های توانبخشی و در موارد شدید جراحی آرتروسکوپی از درمان های رایج هستند.
آیا آب آوردن زانو می تواند مجدداً تکرار شود؟
بله، اگر علت اولیه به طور کامل درمان نشود، می تواند دوباره رخ دهد. رعایت نکات پیشگیرانه، انجام فیزیوتراپی، تقویت عضلات و بازگشت تدریجی به فعالیت های ورزشی می تواند از بروز مجدد آن جلوگیری کند.
