آرتروز زانو یکی از شایع ترین بیماری های مفصلی در جهان است که معمولاً با افزایش سن رخ می دهد. اما امروزه شیوع آرتروز زانو در میان جوانان نیز رو به افزایش است. علت اصلی ابتلای جوانان به آرتروز زانو مشخص نیست، اما عواملی مانند چاقی، آسیب های ورزشی، شغل های پرفشار و حتی ژنتیک در این میان نقش دارند که علائم آرتروز زانو در جوانی برای هر شخصی متفاوت است.
آرتروز زانو در جوانی می تواند تاثیر مخربی بر کیفیت زندگی داشته باشد. درد مفصل، محدودیت حرکتی و ناتوانی، از علائم اصلی آن است. بنابراین تشخیص زودهنگام و درمان مناسب ضروری است.
در این مقاله به بررسی علل، علائم و روش های تشخیص و درمان آرتروز زانو در جوانان خواهیم پرداخت. همراه ما باشید تا بدانید چگونه می توان از بروز این بیماری در سنین پایین جلوگیری کرد و یا آن را به موقع درمان نمود.
آرتروز زانو و علل شایع آن
آرتروز زانو یکی از شایع ترین بیماری های مفصلی در دنیاست که می تواند زندگی را برای میلیون ها نفر دشوار کند. آرتروز به معنای التهاب و فرسایش غضروف های مفصل زانو است که باعث درد و محدودیت حرکتی می شود.
علت اصلی آرتروز زانو استفاده بیش از حد و سایش غضروف های مفصل است. با افزایش سن، غضروف ها کم کم از بین می روند و استخوان های زیرین آن ها در معرض آسیب قرار می گیرند. البته عوامل دیگری مثل چاقی، آسیب دیدگی های قبلی زانو، ضعف عضلانی و شرایط ژنتیکی نیز می توانند خطر ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
آرتروز زانو معمولاً به تدریج پیشرفت می کند و در ابتدا با درد ملایم و ناراحتی در زانو شروع می شود. بنابراین توجه به علائم اولیه و درمان به موقع بسیار مهم است تا از پیشرفت بیماری و ناتوانی های شدیدتر جلوگیری شود.
علائم اولیه آرتروز زانو در جوانان
آرتروز زانو معمولاً بیماریی است که بیشتر در سالمندان به وجود می آید، اما امروزه با افزایش فعالیت های ورزشی و آسیب دیدگی های مکرر، شیوع آن در میان جوانان نیز رو به افزایش است. از آنجا که آرتروز زانو به تدریج پیشرفت می کند، توجه به علائم اولیه آن بسیار حائز اهمیت است تا بتوان به موقع آن را درمان کرد.
درد خفیف در زانو پس از فعالیت های طولانی مدت، احساس سفتی و گیر کردن زانو، ورم و التهاب خفیف، صداهای غیرطبیعی هنگام حرکت دادن زانو و محدود شدن دامنه حرکتی زانو از جمله نشانه های اولیه آرتروز در جوانان است.
گاهی اوقات آرتروز زانو در جوانان بعد از آسیب دیدگی یا ضربه به زانو ظاهر می شود. در این حالت علاوه بر درد، ممکن است تورم ناگهانی، احساس ناپایداری و عدم توانایی در خم و راست کردن کامل زانو نیز وجود داشته باشد.
در صورتی که این علائم را دارید، توصیه می شود هر چه سریع تر اقدامات لازم تشخیصی و درمانی برای آرتروز زانو را انجام دهید، چرا که با تشخیص به موقع، احتمال بهبودی و جلوگیری از پیشرفت بیماری بیشتر خواهد بود.
درد زانو و محدودیت حرکتی
درد زانو و محدودیت حرکتی، از شایع ترین علائم آرتروز زانو در جوانان است.
در ابتدای ابتلا به آرتروز، ممکن است پس از فعالیت های طولانی مدت مثل دویدن، بالا رفتن از پله یا زانو زدن، درد خفیفی در زانو تجربه کنید. این درد معمولاً پس از استراحت موقتی، کمتر می شود. با پیشرفت بیماری، درد زانو شدیدتر شده و حتی در حالت استراحت نیز احساس درد میکنید. این درد می تواند در ناحیه ی جلوی زانو، کناره ها، زیر زانو یا پشت زانو احساس شود.
علاوه بر درد، محدودیت در حرکت و انعطاف پذیری زانو نیز رخ می دهد. در صورت ابتلا به این بیماری به دلیل درد زانو و محدودیت حرکتی عموما خم کردن و راست کردن زانو، بالا رفتن از پله ها، نشستن و برخاستن، دویدن و پریدن برایتان سخت خواهد شد.
به طور کلی زیاد شدن درد و محدودیت حرکتی زانو با فعالیت، نشانه ی مهمی برای تشخیص زودهنگام آرتروز زانو در جوانان است که نیازمند مراجعه به موقع به بهترین جراح زانو و ارتوپد برای تشخیص و درمان است.
التهاب و تورم مفاصل
التهاب و تورم مفاصل، یکی دیگر از علائم رایج آرتروز زانو در جوانان محسوب می شود. در آرتروز زانو، غضروف هایی که به عنوان بالشتک در مفاصل عمل می کنند، دچار التهاب و فرسایش می شوند. این فرایند التهابی باعث تورم و قرمزی مفاصل می گردد.
در جوانان مبتلا به آرتروز، ممکن است پس از فعالیت هایی مانند ورزش، تورم خفیفی در زانو مشاهده شود که معمولاً پس از استراحت برطرف می گردد. اما با پیشرفت بیماری، تورم پایدارتر و شدیدتر می شود.
گاهی تورم مفاصل به قدری زیاد است که منجر به تغییر شکل مفصل زانو می شود. علاوه بر تورم، احساس گرمی و قرمزی پوست نیز در ناحیه مفصل وجود دارد. التهاب و تورم مزمن مفاصل، با ایجاد فشار بر روی غضروف ها، باعث تشدید درد و تخریب بیشتر آن ها می شود. بنابراین توجه به این علامت می تواند در تشخیص زودهنگام و درمان آرتروز زانو در جوانان کمک کننده باشد.
صداهای غیرطبیعی هنگام حرکت دادن زانو
صداهای غیرطبیعی هنگام حرکت دادن زانو، از دیگر علائم اولیه آرتروز زانو در جوانان است. در شرایط طبیعی، حرکت دادن زانو باید بدون هیچ صدایی انجام شود. اما در آرتروز زانو، غضروف های آسیب دیده و زبر شده، هنگام حرکت و سایش با یکدیگر، ایجاد صدا می کنند. این صداها ممکن است به صورت صدای خش خش، تق تق یا حتی صدای شکستن کوتاه باشند. در ابتدا، این صداها ممکن است آزاردهنده نباشند اما با پیشرفت آرتروز، صداهای غیرطبیعی زانو بیشتر شنیده می شوند.
گاهی این صداها در حرکات ساده مثل بلند کردن پا یا دراز کردن زانو رخ می دهند. حضور چنین صداهایی بدون درد نیز می تواند نشانه ای از آسیب شدید به غضروف ها و پیشرفت آرتروز باشد.
درمان آرتروز زانو با تزریق PRP رو مطالعه کنید
ضعف و اختلال در راه رفتن
ضعف و اختلال در راه رفتن از دیگر علائم آرتروز زانو در جوانان است که می تواند تأثیر منفی بر کیفیت زندگی داشته باشد. در اثر التهاب و درد ناشی از آرتروز زانو، عضلات اطراف زانو دچار ضعف و از دست دادن قدرت می شوند. همچنین محدودیت حرکتی زانو باعث اختلال در الگوی راه رفتن می گردد.
جوان مبتلا به آرتروز، ممکن است هنگام راه رفتن، لنگش خفیفی داشته باشند یا از پایی که سالم است بیشتر استفاده کنند تا فشار کمتری به زانوی آسیب دیده وارد شود. با پیشرفت بیماری، راه رفتن مسافت های طولانی تر، بالا رفتن از پله غیرممکن می شود و فرد در انجام امور روزمره تقریبا نا توان می شود.
تغییر شکل زانوها
یکی از علائم پیشرفته آرتروز زانو در جوانان، تغییر شکل ظاهری زانوها است که نشان دهنده آسیب شدید به مفاصل می باشد.
در اثر التهاب مزمن و تخریب غضروف های زانو، استخوان های زیرین دچار تغییر شکل می شوند و زانوها اغلب دچار تورم و برآمدگی در نواحی داخلی و خارجی می گردند.
گاهی اوقات به علت تغییر محل اتصال استخوان ها، ممکن است زانوها به سمت داخل یا خارج خم شوند. در مراحل پیشرفته تر، زاویه زانوها تغییر می کند و زانو دچار پیچ خوردگی می شود.
تغییر شکل زانوها نه تنها باعث اختلال در راه رفتن می گردد، بلکه سبب افزایش فشار بر نقاط دیگر و آسیب دیدگی مفاصل اطراف نیز می شود. بنابراین مشاهده تغییرات در شکل ظاهری زانوها باید هشداری برای جوانان مبتلا به آرتروز باشد تا سریعاً به پزشک مراجعه کنند.
توصیه هایی برای کنترل علائم ارتروز زانو در جوانان
اگرچه این بیماری را نمی توان کاملاً درمان کرد، ولی می توان با رعایت نکات زیر علائم آن را در جوانان کنترل نمود:
- الگوی غذایی مناسبی داشته باشید و اضافه وزن را کنترل کنید، چرا که وزن اضافی فشار زیادی روی مفاصل وارد می کند.
- بطور مرتب ورزش کنید تا عضلات اطراف زانو قوی شوند و از مفصل حمایت کنند. ورزش های هوازی مثل شنا و دویدن ملایم توصیه می شود.
- از زانوبند، عصا یا بریس استفاده کنید تا فشار روی زانوها کاهش یابد.
- دامنه حرکتی زانو را با ماساژ، کشش و تمرینات ویژه حفظ کنید تا از خشکی مفصل جلوگیری شود.
- در صورت تجویز پزشک، داروهای ضدالتهابی و ضددرد را مصرف کنید تا التهاب و درد کنترل شود.
- از روش های درمانی مکمل مانند فیزیوتراپی، تزریقات داخل مفصلی و طب سوزنی نیز می توانید استفاده کنید.
رادیوگرافی و تصویربرداری زانو برای تشخیص
رادیوگرافی و تصویربرداری از زانو، ابزارهای مهم تشخیصی علائم آرتروز زانو در جوانان هستند. رادیوگرافی ساده زانو می تواند کاهش فضای مفصلی و تغییر شکل استخوان ها را نشان دهد. اما دقیق ترین روش های تصویربرداری شامل MRI و CT اسکن زانو هستند. MRI با استفاده از امواج رادیویی و CT اسکن با بهره گیری از اشعه ایکس، تصاویر دقیقی از ساختارهای داخلی زانو ارائه می دهند.
این تصویربرداری ها به پزشک اجازه می دهند تا آسیب های وارد شده به غضروف ها، استخوان ها، ماهیچه ها و دیگر بافت های نرم اطراف زانو را به دقت ارزیابی کند. با توجه به یافته های حاصل از تصویربرداری، پزشک می تواند میزان پیشرفت آرتروز زانو را تعیین کرده و درمان مناسبی را تجویز نماید. بنابراین انجام به موقع این تست های تشخیصی در جوانان بسیار حائز اهمیت است.
درمان های دارویی و غیردارویی
درمان آرتروز زانو در جوانان معمولاً با روش های دارویی و غیردارویی انجام می شود تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
برای درمان دارو یی این عارضه، داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب تجویز می شوند. داروهای تزریقی مثل کورتون نیز برای کاهش التهاب شدید مفید هستند.
روش های غیردارویی شامل استفاده از بریس، کشش زانو، فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی، کاهش وزن و اصلاح تکنیک های حرکتی می باشد. تزریق ژل و پلاسمای غنی از پلاکت نیز گزینه های درمانی دیگری هستند.
در مواردی هم که ارتروز شدید است، جراحی هایی مانند تعویض مفصل زانو، شستشوی مفصل یا اصلاح تغییرشکل های استخوانی ممکن است تجویز شود.
به طور کلی انتخاب روش درمانی مناسب بستگی به شدت علائم، سن بیمار و شرایط پزشکی او دارد.
درمان علائم ارتروز زانو در جوانان توسط بهترین جراح زاو
اگر مبتلا به آرتروز زانو هستید، دیگر نگران نباشید!
دکتر پناهی بهترین متخصص و جراح زانو و مفاصل در ایران، با سالها تجربه و تحصیل در بهترین دانشگاههای دنیا، اکنون در مطب خود واقع در اصفهان، آماده ارائه بهترین درمانها برای التیام زانوی شماست.
دکتر پناهی با روشهای نوین غیر تهاجمی و تهاجمی مانند آرتروسکوپی، تعویض مفصل زانو و درمانهای ترمیمی پیشرفته، سالها درد و ناتوانی ناشی از آرتروز را از زندگی بسیاری از بیماران جوان خود دور کرده است.
جمع بندی
آرتروز زانو یکی از شایع ترین بیماری های مفصلی است که امروزه شیوع آن در بین جوانان نیز رو به افزایش می باشد. این بیماری با التهاب و تخریب غضروف های زانو، باعث درد، تورم، سفتی و محدودیت حرکتی مفصل می شود.
درد زانو، صداهای غیرطبیعی، تغییر شکل ظاهری زانو و اختلال در راه رفتن از جمله علائم اولیه آرتروز زانو در جوانان هستند که نیاز به توجه دارند. تشخیص به موقع با کمک رادیوگرافی و تصویربرداری و شروع درمان های دارویی و غیردارویی، برای کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت بیماری در جوان مبتلا بسیار حیاتی است.
بنابراین آگاهی از علائم هشداردهنده آرتروز زانو و مراجعه به موقع به پزشک، می تواند نقش مهمی در حفظ سلامت و کیفیت زندگی جوانان داشته باشد.
سوالات متداول
علائم اولیه آرتروز زانو در جوانان چیست؟
از علائم اولیه آرتروز زانو در جوانان می توان به درد خفیف پس از فعالیت های طولانی، سفتی و گیر کردن زانو، التهاب و تورم خفیف، صداهای غیرطبیعی هنگام حرکت زانو و محدودیت در دامنه حرکتی زانو اشاره کرد. توجه به این علائم و درمان سریع آنها مهم است.
چرا آرتروز زانو در جوانان شایع تر شده است؟
افزایش فعالیت های ورزشی، آسیب دیدگی های مکرر زانو، اضافه وزن و چاقی در جوانان از دلایل افزایش میزان آرتروز زانو در این گروه سنی است.
درمان آرتروز زانو در جوانان چیست؟
درمان آرتروز زانو در جوانان معمولاً شامل درمان های دارویی برای کاهش التهاب و درد، فیزیوتراپی، ورزش درمانی، استفاده از عصا یا زانوبند و در موارد پیشرفته تر، تزریق داخل مفصلی یا جراحی است.
چگونه می توان از پیشرفت آرتروز زانو جلوگیری کرد؟
رعایت رژیم غذایی مناسب، کنترل وزن، فعالیت بدنی منظم، استفاده از وسایل کمکی، حفظ دامنه حرکتی مفصل، استراحت کافی و درمان های توصیه شده توسط پزشک از راه های پیشگیری از پیشرفت آرتروز زانو در جوانان است.